“Over de namen van de teamrollen” is de bron van de onderstaande fragmenten en citaten. Het is het door Rob Groen geschreven gelijknamig jubileumboekje van de Teamrol Academie dat tijdens de jongste Belbin Inspiratiedag werd voorgesteld.
De vertaler bij Zero vertaalde Company Worker (CW) door Bedrijfsman een naam die sindsdien niet meer is gewijzigd (nvdr. Company Worker is ondertussen door Belbin UK vervangen door Implementer). In het artikel was het de minst letterlijk vertaalde naam maar misschien wel de best gelukte. Mensen met Bedrijfsmantalent vinden het bijna zonder uitzondering een passende benaming, die klopt met het beeld van de stoere en stille doener, een regelaar.
Toen we in het begin de term “Afmaker” overnamen als vertaling merkten we al snel dat de aldus getypeerde personen daar niet tevreden mee waren. Los van de meedogenloze ondertoon van de naam beweerden de betrokkenen dat zij in hun eigen ogen eigenlijk nooit iets echt afmaakten. Altijd wisten ze wel iets te vinden dat nog beter kon, dat nog ontbrak of de nodige aandacht verdiende (nvdr Rob Groen over de Zorgdrager, in het Engels Completer Finisher).
De opmerkzame GroepsWerker (GW) kan door zijn fijngevoelige antennes aangeven waar de spanningen en de blokkades in de groep zitten. Als er voor zijn signalen ruimte en aandacht is – dat is wel een belangrijke voorwaarde en met name in sterk target gedreven culturen bepaald niet vanzelfsprekend – draagt de GW sterk bij aan een klimaat van onderlinge acceptatie en “menselijkheid”.
Als er één teamrol-benaming is die stof doet opwaaien is het wel de Plant. Een absurde naam, eigenlijk, die je meteen op een verkeerd been zet, die je associëren kan met groeien en bloeien, maar ook met vegeteren en weggestopt zijn achter een vitrage in een stil hoekje van de vensterbank. Een naam uit een ander taalgebied.
Nu hoor ik overigens Bronderzoekers (BO) nooit mopperen over deze benaming. Integendeel zelfs. Omdat het een niet bestaand woord is, biedt het alle ruimte om er je eigen connotaties aan te verbinden. Bovendien past het ook niet bij de BO om zich druk te maken over de vraag of een woord wel precies klopt en past. Belangrijk is dat zo’n term je inspireert en aanmoedigt om op pad te gaan, de ruimte te nemen, contacten te leggen en de wereld te verkennen.
Monitor. Een passende naam voor iemand die schijnbaar zonder emoties of opwinding kan blijven registreren en analyseren. Een koele kikker. Maar dan wel eentje, zoals Pieter Kruijt jaren geleden al met een mengeling van afgunst en ontzag opmerkte, die zich vrijwel nooit vergist.
Om duidelijk te maken dat het effectief zijn in deze rol (Voorzitter) meer een zaak was van persoonlijkheidskenmerken en instelling dan van rang of positie, besloot Belbin, vlak na het uitgeven van z’n eerste boek, de naam te veranderen van Chairman in Co-ordinator.
Vormer werd de naam in het Nederlands (Engels = shaper). Andere talen benadrukken de opjagende en aanjagende kracht van deze rol, zoals Impulsador (startmotor) in het Spaans; Propulseur (aandrijver) in het Frans; Opstarter in het Deens en Macher in het Duits.
Diverse bedrijven vroegen Belbin om analyses te maken van hun management teams en adviezen te geven over hoe hun prestaties konden worden verbeterd. Dit leidde tot de onvoorziene ontdekking van een laatste negende rol: de Specialist.
Over de namen van de teamrollen valt wel wat te zeggen en te schrijven.
Het schrijven werd o.a. door Rob Groen gedaan in het gelijknamig jubileumboekje van de Teamrol Academie. Daaruit komen bovenstaande fragmenten.
De teamrollen worden ook uitvoerig beschreven tijdens de dag “succesvol samenwerken" een kennismaking met Belbin's teamrollen.