Stel uitdagende, maar realistische doelen
Neen echt je kan niet alles. Te hoge eisen stellen voor jezelf geeft het risico dat je je een mislukkeling voelt. Zorg ook dat je geniet van de dingen die je kunt en doet. Wel is het goed om af en toe iets te doen dat nét te moeilijk voor je is. ‘Hoe meer ervaring met het slagen in uitdagingen, hoe meer zelfvertrouwen je opbouwt. En hoe gelukkiger je wordt.’ (Csikszentmihalyi).
Noteer je successen
Waarom niet een lijstje van dingen die gedaan, gelukt zijn, in plaats van de klassieke “to do” lijstjes. Volgens psycholoog Fred Sterk zijn die lijstjes funest voor het zelfvertrouwen. Het is veel beter om successen bij te houden. Zelfvertrouwen is ook een kwestie van je richten op de positieve zaken in het leven.
Ken je positieve eigenschappen
Schrijf al het goede van jezelf eens op een lijstje. ‘Wees niet te bescheiden, dit is een mooie gelegenheid om jezelf op de borst te kloppen!’, stelt psychotherapeut Mark Tyrrell in Van binnen sterk. Gebruik termen als ‘ik ben’ en ‘ik heb’. Draag die lijst bij je, bekijk haar van tijd tot tijd en vul haar geregeld aan.
Accepteer complimenten
Complimenten zijn bedoeld om je zelfrespect te vergroten. Neem ze dus aan, bedank de gever en deel zelf ook complimenten uit. Overdrijf niet en zorg dat je complimenten oprecht zijn. Dan voelt het goed om hardop uw waardering voor anderen uit te spreken, je krijgt er waardering voor terug.
Kijk constructief naar kritiek
Kritiek hoort bij het leven. Sta altijd open voor kritiek van anderen, maar weet dat die kritiek een specifieke mening van iemand is. Die kan je afwijzen of accepteren. Jij bepaalt welke kritiek voor je belangrijk is, en welke niet.
Wees assertief
Assertiviteit vergroot de kans op succes in elke menselijke interactie, aldus Tyrrell. Wees duidelijk en eerlijk, en als je kritiek geeft, bekritiseer dan iemands gedrag, niet zijn persoonlijkheid.
Denk positiever
Herprogrammeer je gedachten ! Herken negatieve ideeën en daag ze uit: trek ik een overhaaste conclusie, is er bewijs voor deze gedachte, maak ik dingen erger dan ze zijn? Heb ik iets aan deze gedachte? Zet er vervolgens positieve gedachten voor in de plaats. Zo vervang je ‘Ik heb die presentatie volledig verpest en sta hier voor gek’ bv. door een ‘Het ging niet denderend, maar ik ben niet alleen die het lastig heeft om voor een groep te spreken. Hoe vaker ik dit doe, hoe beter het zal gaan.’
Ga om met succesvolle mensen
De Engelse psychologe Lynda Field stelt dat mensen met weinig zelfvertrouwen zich vaak bedreigd voelen door succesvolle personen. Ze gaan veel liever om met mensen die het minder goed doen dan zijzelf. Terwijl jij juist van succesvolle mensen kunt leren. Field: ‘Succes trekt succes aan, net zoals negativiteit meer negativiteit aantrekt. Ga om met mensen die je bewondert en je wordt gestimuleerd om zelf succes tot stand te brengen.’
Investeer in persoonlijke groei
Mark Tyrrell adviseert om actief te investeren in persoonlijke ontwikkeling. Dit kan door bv. boeken over persoonlijke groei te lezen. Of je in te schrijven voor een cursus of workshop zoals assertiviteit, time of stressmanagement, zelfbeheersing, Lego Serious Play, teamrolmanagement of communicatievaardigheden.
Interessante literatuur rond het thema
Van binnen sterk. Vergroot je zelfrespect. Mark Tyrrell en Jan Sutton. Uitgeverij Thema. ISBN 90 587 1044 0
Bouwen aan zelfvertrouwen. 60 Handige tips. Lynda Field. Uitgeverij BZZTôH. ISBN 90 550 1794 9
Denk je sterk. Fred Sterk & Sjoerd Swaen. Uitgeverij Kosmos-Z&K. ISBN 90 215 4104 1