Waarom kijken we graag naar Temptation Island?
Of beter nog naar het "leedvermaak" op het eiland?
Zet een koppel gescheiden van elkaar op een tropisch eiland, laat een roedel ‘verleiders’ en een overdosis drank op ze los, wacht tot ze vreemdgaan en toon de compromitterende beelden aan de ander. Tja waarom kijken we toch zo graag naar een programma waarin relaties kapotgaan?
1. Je krijgt een goed gevoel over jezelf (en je mag vrij dromen van een verleider)
‘Temptation Island zinspeelt op angsten en verlangens,’ zegt Ruud de Langen (Mindshare, het bedrijf monitort welke doelgroep naar bepaalde programma’s kijkt).
’De helft van de kijkers heeft een hogere opleiding en het programma wordt veel door jongeren bekeken. En de kandidaten zijn jong. Jonge mensen hebben vaak beginnende, nog niet zo stabiele relaties en daarbij speelt de onzekerheid of iemand wel trouw is vaker mee.’
Kijken naar anderen bij wie het misgaat, kan ervoor zorgen dat je een goed gevoel krijgt over jezelf: bij ons valt het nog allemaal wel mee. Verder speelt de casting in op jonge en knappe stellen en verleiders. Je hoort wel eens commentaren zoals “Ja met zo’n verleid-er/-ster zou ik ook weleens een avondje willen doorbrengen.”
Willen we (stiekem) met z’n allen misschien wel eens losgaan op zo’n tropisch eiland ?
2. Leedvermaak is lekker, zeker als je je zelf onzeker voelt
Temptation Island is voor veel mensen een guilty pleasure.
Dat komt door het leedvermaak, een negatieve emotie die een goed gevoel geeft.
Jaap Ouwerkerk, hoofddocent communicatiewetenschap bij de VU Amsterdam, deed onderzoek naar leedvermaak bij televisiekijkers.
Hij liet proefpersonen eerst een intelligentietest doen; de ene groep kreeg te horen dat ze die heel slecht had gemaakt, de andere juist dat ze goed scoorde. Daarna liet hij ze een fragment van Idols bekijken waarbij een kandidaat er genadeloos van langs kreeg. Mensen die van zichzelf al onzeker waren én zich door een slechte score nog slechter voelden, bleken het meeste leedvermaak te voelen.
Maar ook de niet onzekere types die zogenaamd slecht gescoord hadden, voelden het leedvermaak volop.
Blijkbaar is klein dagelijks leed : die ellenlange file, een moeizame dag op het werk, een meningsverschil thuis,… al voldoende om te kunnen ‘profiteren’ van het gevoel van leedvermaak dat programma’s zoals Temptation Island oproept.
Dat goede gevoel is tijdelijk. Jaap Ouwerkerk weet dat mensen echter die emotie graag herbeleven en dat kan door over het leed te praten. Dit verklaart waarom dit soort programma’s bv. de volgende dag volop besproken worden op het werk.
3. ‘Eigen schuld’ kietelt je rechtvaardigheidsgevoel
Als iemand zelf verantwoordelijk is voor wat er misgaat, ervaart degene die ernaar kijkt meer leedvermaak. Als iemand de ellende over zichzelf heeft afgeroepen, verandert leedvermaak van een emotie waar je je schuldig over kunt voelen naar iets wat je mág voelen.
Ouwerkerk doet ook onderzoek naar “instant karma video’s”, waarbij iemand zich bijvoorbeeld asociaal gedraagt op de weg en dan wordt aangehouden door de politie. Mensen genieten er extra van omdat diegene dat over zichzelf afriep.’
Zoiets speelt ook bij Temptation Island – als je aan zo’n programma meedoet, kun je erop wachten dat je relatie om zeep wordt geholpen.
Al was het alleen al omdat er bij een deel van de stellen één van de twee al eerder vreemdging.
Als kijker denk je dan: hoezo stuur je je vriend of vriendin naar een eiland met mooie verleiders als die al ….?
Ja, dan vráág je er natuurlijk om.
(bron: Psychologie Magazine)