Geen leven zonder stress. Al zeker niet nadat het begrip in de veertiger jaren werd geïntroduceerd.
Ook al is het begrip gemeengoed geworden en neemt iedereen het in de mond, over een definitie is er niet echt een consensus. Vanuit een biologisch standpunt kan je stellen dat stress een reactie is op een bedreigende situatie. Maar wat voor de één stressvol is het niet voor de ander. Het hangt af van hoe iemand de situatie inschat. In hoeverre is die schadelijk/bedreigend ? En over welke middelen beschikt men om met die situatie om te gaan?
Je brein helpt je via 2 systemen. Het sympathisch zenuwstelsel zorgt quasi onmiddellijk voor de vecht- of vluchtreactie. Een oeroude reactie om te overleven. Na een paar minuten treedt ook een tweede systeem in werking. De hypofyse geeft dan opdracht aan de bijnieren om cortisol te produceren. Dit laat de bloedsuikerspiegel stijgen en activeert de stofwisseling waardoor extra energie vrijkomt om met de stressvolle situatie om te gaan.
Beide systemen helpen je om in noodsituaties gepast te handelen. Of toch niet? Want waar komen al die stress gerelateerde zieken vandaan ? Volgens Robert Sapolsky “activeren we het systeem dat op acute fysiek noodsituaties is ingesteld te veel” bv. Bij het “piekeren” over je financiële toestand, je carrière, je relatie, je ….
Uit een onderzoek van de psychologen Suzanne Segestrom en Gregory Miller, naar de relatie tussen stress en ons immuunsysteem komt een patroon naar voren.
Lijkt de stressfactor op de acute vecht-of vluchtsituatie van onze “voorouders” dan versterkt de stressreactie het immuunsysteem als voorbereiding op de mogelijke verwondingen of infecties.
Wordt de stressreactie echter meer chronisch geactiveerd dan is de invloed echter negatief. Het stresshormoon cortisol zorgt voor extra energie. Die moet bij een chronische situatie o.a. gevonden in een beperkt onderhoud van het immuunsysteem waardoor we net kwetsbaarder worden voor ziektes en ook een chronische verhoogde hartslag of bloeddruk zijn schadelijk.
Ook de hippocampus die normaal de verhoogde cortisol productie afremt en terugschroeft kan beschadigd worden bij chronische stress waardoor de het cortisolniveau hoog blijft waardoor de cirkel niet alleen rond maar ook vicieus wordt.
Acute stress leidt ook tot een overgevoelige amygdyla het hersengebied dat als knipperlicht voor gevaar fungeert. Een situatie die de stress dan weer kan bestendigen.
Stress less and become stressless.